poniedziałek, 11 listopada 2019
Niektórzy zastanawiają się co było pierwsze - jajko, czy kura?
Dla działkowców tego rodzaju pytaniem jest - kiedy tak naprawdę zaczyna się rok prac w ogrodzie?
Niektórzy uważają, że początek roku w ogrodzie przypada na jesień. To od prac jesiennych na działce zależy jak przywita nas wiosna. Jak hojne będą zbiory z następnym roku. Zaniedbanie prac, które należy wykonać jesienią, z pewnością odbije się niekorzystnie na plonach w roku następnym. Poza tym wiele roślin lepiej jest sadzić jesienią lub na wiosnę. Chodzi tu głównie o suszę jaka od lat trwa u nas w okresie wiosenno-letnim. Jesienią i zimą spowolniona jest wegetacja więc rośliny potrzebują mniej wody.
Przekopujemy ziemię
Przede wszystkim trzeba by zimą ziemia odpoczęła i się zregenerowała. Dlatego należy na zimę dostarczyć ziemi składników mineralnych w postaci nawozu. Możemy to zrobić przekopując ziemię. W ten sposób resztki roślin przykryte zostają glebą przez co ulegną rozkładowi. Pamiętajmy by przekopaną, zbryloną ziemię nie grabić! Zostawmy ją w takiej postaci do wiosny. Dzięki temu będzie lepiej napowietrzona i odpocznie do wiosennego wzrostu roślin.
Jesienią nawozimy ziemię
Planując uprawę roślin, należy pamiętać, że niektóre rośliny wymaganą intensywnego nawożenia. Jesień jest najlepszym momentem do tego typu prac. Dotyczy to zarówno nawozu naturalnego, jak i nawozów sztucznych. Przede wszystkim ziemię należy nawieźć potasem i fosforem. Najlepszym nawozem do stosowania na działce jest własny kompost. Prace te możemy wykonywać zanim ziemia zamarznie, nawet do końca listopada. Jesienią nie nawozimy gleby nawozami zawierającymi azot bo i tak ulegną wypłukaniu w okresie zimy. Poza tym azot pobudza rośliny do wegetacji, przez co jest bardzo niebezpieczny w okresie zimowym.Dostosujmy nawozy do odczynu gleby
Przed czynnościami odkwaszającymi, lub zakwaszającymi glebę sprawdźmy jaki odczyn ma gleba. Jeżeli tego nie sprawdzimy możemy zaszkodzić roślinom. Najbardziej obiektywną porą roku do badania odczynu ziemi jest jesień. Na wiosnę wskazania te są będą zniekształcone. W celu sprawdzenia kwasowości ziemi trzeba zaopatrzyć się w tester PH którego cena nie przekracza 50 zł.
Ziemię zakwaszamy pod rośliny kwasolubne takie jak: borówka, magnolia, różanecznik, azalie, iglaki, truskawki, maliny, wrzosy. Zakwaszanie wykonujemy przez ściółkowanie kompostowaną korą drzew iglastych, igliwiem, szyszkami, torfem, trocinami.
Odkwaszanie dokonujemy przy pomocy nawozów wapnowanych. Ich podstawowym składnikiem jest wapniak mielony, rolniczy, czy kreda nawozowa. O tym, że ziemia w naszym ogrodzie jest zbyt kwaśna świadczą samosiejki mleczy, stokrotek, szczawiu polnego.
Usuwamy chwasty i liście
Chwasty znacznie hamują wzrost roślin ogrodowych zabierając im światło, wodę i sole mineralne zawarte w ziemi. Dlatego jesienią najlepiej jest je usunąć by przez zimę wymarzły ich korzenie, zwłaszcza wokół drzew owocowych. Dodatkowo ściółkowanie zahamuje ich rozwój. Dzięki temu nie pojawią się w ogrodzie wczesną wiosną. Usuwajmy liście opadłe z drzew, które są miejscem przetrwania i żerowania szkodliwych owadów i ślimaków.
Zbędnie liście stanowią szczególne zagrożenie dla trawników. Należy je regularnie grabić by liście nie pleśniały. Z większej liści liści powstaje warstwa ograniczająca oddychanie trawnika. Brak powietrza powoduje, że trawnik zaparowuje, a w końcu gnije. Jeżeli nie ma anomalii pogodowych to w październiku po raz ostatni kosimy trawnik przed zimą i delikatnie go nawozimy. Trawę nie kosimy krócej niż na 5 cm, bo krótsza trawa osłabi to jej odporność na niskie temperatury. Natomiast dłuższa trawa będzie pleśniała pod uciskającym ją śniegiem.
Zbędnie liście stanowią szczególne zagrożenie dla trawników. Należy je regularnie grabić by liście nie pleśniały. Z większej liści liści powstaje warstwa ograniczająca oddychanie trawnika. Brak powietrza powoduje, że trawnik zaparowuje, a w końcu gnije. Jeżeli nie ma anomalii pogodowych to w październiku po raz ostatni kosimy trawnik przed zimą i delikatnie go nawozimy. Trawę nie kosimy krócej niż na 5 cm, bo krótsza trawa osłabi to jej odporność na niskie temperatury. Natomiast dłuższa trawa będzie pleśniała pod uciskającym ją śniegiem.
Pamiętajmy też o usunięciu przekwitłego kwiatostanu z rabatek kwiatowych, chociażby z hortensji.
Sadzimy drzewa i krzewy
Najlepiej jesienią jest sadzić drzewa o krzewy. Musimy to zrobić zanim nadejdą pierwsze przymrozki. Przed sadzeniem należy odchwaścić ziemię i głęboko ją przekopać. Pod korzenie sadzonej rośliny dajemy trochę kompostu. To przyspieszy szybkie owocowanie drzew i krzewów. Jesienią sadzimy również krzewy i drzewa iglaste. Musimy to zrobić w pierwszej połowie października, by przetrwały pierwsze przymrozki. Nie przeszkadza, gdy sadzone rośliny zrzuciły już liście. We wrześniu sadzimy kwitnące wrzosy.
Pozbierajmy wszystkie opadłe owoce
Przygotowując ogród do zimy pamiętajmy aby pozbierać wszystkie opadłe owoce. Gnijące staną się miejscem rozwoju bakterii i szkodników. To przez nie zebrane, gnijące owoce drzewa potem chorują.
Nie palmy chwastów, opadłych owoców, liści i gałęzi!
Wszystkie odpady organiczne powinny znaleźć się na kompoście, wraz z bioodpadami z gospodarstwa domowego. Gałęzie można wykorzystać do przygotowania trocin w rozdrabniarce. Jeżeli nie mamy własnej to można ją wypożyczyć. Trociny świetnie nadają się jako ściółka. W trocinach najszybciej ukorzeniają się rośliny, np. winogron. Dlatego stosujemy je do posypywania przy rozsadach, w roślinach kwasolubnych. Poza tym palenie odpadów powoduje zanieczyszczenie środowiska, jest zakazane w wielu miastach, powoduje konflikty sąsiedzkie.
Zabezpieczmy nasze rośliny, aby nie zmarzły w zimie
Wprawdzie od lat omijają nas mroźne zimy, ale jest to ciągle loteria pogodowa. Dlatego rośliny mniej mrozoodporne należy zabezpieczyć. Róże, rododendrony i niektóre gatunki hortensji najlepiej jest w miarę możliwości kopczykować (na wysokość 30-40 cm) i okryć korą bądź gałązkami z drzew iglastych. Cebulki begonii, dalii, frezji, mieczyka, fiołka alpejskiego, wykopujemy zaraz po pierwszych przymrozkach. Po przesuszeniu sadzimy do skrzynek z piaskiem. Dzięki temu łatwiej przetrwają mroźne zimy.
Do owijania roślin zimujących w ogrodzie możemy też użyć specjalnej zimowej agrowłókniny. Można ją wspomóc specjalną tekturą, bądź folią bąbelkową. Owijając rododendrony musimy pamiętać, że zabezpieczamy je nie tylko przed mrozem. Chronimy je również przed zmienną temperaturą, zwłaszcza "rozhartowaniem w ciepłe słoneczne dni, które często zdarzają się w zimie. Ciepło jest zimą to tak samo niebezpieczne jak silny mróz. Dlatego do owijania roślin lepiej stosować materiały odbijające światło.
Do owijania roślin zimujących w ogrodzie możemy też użyć specjalnej zimowej agrowłókniny. Można ją wspomóc specjalną tekturą, bądź folią bąbelkową. Owijając rododendrony musimy pamiętać, że zabezpieczamy je nie tylko przed mrozem. Chronimy je również przed zmienną temperaturą, zwłaszcza "rozhartowaniem w ciepłe słoneczne dni, które często zdarzają się w zimie. Ciepło jest zimą to tak samo niebezpieczne jak silny mróz. Dlatego do owijania roślin lepiej stosować materiały odbijające światło.
Podlewamy drzewa i krzewy
Jesienią w okresie bezdeszczowym konieczne jest podlewanie ogródka na bieżąco. Pamiętajmy o tym zanim na stałe pojawią się przymrozki. Podlewamy również drzewa i krzewy. Zimą zmarznięta ziemia nie dopuszcza wody do głębiej położonych korzeni. Z tego powodu musimy dobrze nawodnić rośliny przed zimą, zwłaszcza rośliny zimozielone. Wokół drzew usypujemy kopczyki z ziemi na wysokość 30-40 cm. Pnie drzew wapnujemy i ogacamy na zimę chochołami ze słomy, workami jutowymi, czy geowłókniną z kartonem, czy folią bąbelkową. Bielenie drzew wapnem zabezpiecza je przed szkodnikami, zapobiega pękaniu kory.
Poplon
Gdy mamy mało kompostu, a nie chcemy używać nawozów sztucznych, możemy na kilka tygodni przed przekopaniem ziemi zasiać poplon. Muszą to być rośliny szybko wschodzące, które po przekopaniu zapewnią glebie dużo składników pokarmowych. Świetnie nadają się do tego rośliny kapustowate i strączkowe, takie jak gorczyca, rzepak, gryka, łubin, groch, saradela. Rośliny te wraz ziemią przekopujemy na zimę zanim zaczną kwitnąć.
Przesadzamy byliny
Jesienią przesadzamy byliny. Malwy, dzwonki, naparstnice, bratki, stokrotki. To najlepszy okres do ich rozmnażania, poprzez rozsady. Podczas tej czynności wykopujemy i dzielimy korzenie. Taką czynność wykonujemy co dwa-cztery lata. Dzięki temu roślina się odmładza i szybko rozrasta. Wiosną obficie kwitnie.
Sadzimy rośliny cebulowe
Jesień to okres sadzenia roślin cebulowych. Do połowy października należy zasadzić cebule czosnków ozdobnych, kosaćców cebulowych, szafirków, tulipanów, lilii, hiacyntów, astrów, bulwy krokusów, narcyz. Sadzenie tych kwiatów jesienią, gwarantuje szybki i pełny wzrost wiosną. Gdy pojawią się pierwsze przymrozki, przykrywamy miejsce zasadzenia tych kwiatów 4 centymetrową warstwą kory, torfu, liści bądź słomy. Pamiętaj by nie kupować cebulek, które mają wypuszczone liście lub korzenie, są przesuszone, uszkodzone, lub nie mają charakterystycznej łuski ochronnej. Cebulki sadzimy piętką do dołu na głębokość równą mniej więcej wysokości trzech takich cebulek.
Odległość między cebulkami nie może być mniejsza niż grubość trzech cebulek. Wcześniej ziemia do sadzenia powinna być odpowiednio przygotowana. Spulchniona, odchwaszczona, wymieszana z kompostem. Po posadzeniu cebulki podlewamy. Jeżeli mamy w ogrodzie problem z gryzoniami możemy zabezpieczyć cebulki kwiatów specjalnymi koszyczkami uniemożliwiającymi ich przegryzienie.
Odległość między cebulkami nie może być mniejsza niż grubość trzech cebulek. Wcześniej ziemia do sadzenia powinna być odpowiednio przygotowana. Spulchniona, odchwaszczona, wymieszana z kompostem. Po posadzeniu cebulki podlewamy. Jeżeli mamy w ogrodzie problem z gryzoniami możemy zabezpieczyć cebulki kwiatów specjalnymi koszyczkami uniemożliwiającymi ich przegryzienie.
Rośliny ozime
Wczesną jesienią siejemy w ogrodzie szpinak, czarnuszki, chabry, maki, bratki, nagietki, gipsówki i roszponkę. Musimy zrobić to na tyle wcześniej, aby przed pierwszymi mrozami wypuściły po kilka listków. Dzięki temu na wiosnę zaczną szybko rosną i osiągną pełny wzrost. Podobnie przed zimą sadzimy w ogrodzie pestki owoców, czereśni, śliwki, moreli, wiśni. Do grudnia trzymamy je w wilgotnym piasku, by późną jesienią wsadzić je bezpośrednio do ziemi.
Żywopłot
Jesienią po raz drugi w roku przycinamy żywopłot. To najlepszy okres na kształtowanie jego wyglądu. Dotyczy to zarówno bukszpanu, grabu, ostrokrzewu, czy cisu. Pierwszy raz przycinamy gałęzie latem, na przełomie lipca i sierpnia, a następnie w październiku. Jesienią nie przycinamy gałęzi drzew! Ostatnie prześwietlenia możemy wykonać jedynie we wrześniu, o ile nie ma mrozów. Wycinanie gałęzi drzew jesienią spowoduje, że będą one chorować. Jesienią przycinamy też rośliny pnące, z wyjątkiem tych, które kwitną w kwietniu i w maju. Usuwamy z nich gałązki i liście dotknięte chorobami. Również trzeba przeprowadzić oprysk roślin dotkniętych grzybami zwłaszcza pleśnią. W przypadku ziemi doniczkowej dotkniętej pleśnią najlepiej posypać ją mielonym cynamonem.
Kwiaty ciepłolubne
Kwiaty w doniczkach wrażliwe na niskie temperatury należy na zimę przenieść do pomieszczenia, gdzie nie będzie mrozu. Dotyczy to szczególnie kaktusów: opuncji czy agawy. Również takie rośliny ozdobne jak petunia, begonia, czy pelargonia nie są odporne na mróz. Przeniesienie tych kwiatów do cieplejszego pomieszczenia umożliwi im przetrwanie zimy, mimo, że są one uważane za kwiaty jednoroczne. Kwiaty zrzucające liście można trzymać w piwnicy lub w zamkniętym garażu. Pozostałe rośliny potrzebują światła i przewiewnego pomieszczenia. Temperatura w takim pomieszczeniu powinna wynosić około 10 stopni. W zimie zmniejszamy częstotliwość nawadniania tych roślin.
Sprzęt ogrodniczy
Ważne jest by na zimę odpowiednio zabezpieczyć sprzęt ogrodniczy. Należy oczyścić go z ziemi, zabezpieczyć środkiem konserwującym, najlepiej olejem. Narzędzia powinny być składowane w suchym pomieszczeniu. Rury, krany złączki, wąż do podlewania powinien być osuszony z wody która w nim się znajdowała i umieszczony w suchym pomieszczeniu. W innym przypadku popęka podczas mrozów. Zamknięte i osuszone powinno być też doprowadzenie wody do ogrodu. Należy opróżnić ze skoszonej trawy kosiarkę. Oczyścić i umyć ją. Ostrze naostrzyć i pokryć środkiem konserwującym. Kosiarki spalinowe powinny stać w pozycji roboczej, tak by nie wylewało się z nich paliwo.
Zbiory na działce
We wrześniu zbieramy na działce pomidory, paprykę, ogórki. Z warzyw korzeniowych pietruszkę, marchew, buraki i seler. Zrywamy dynie, cukinie i kabaczki. Zbieramy owoce jesienne: śliwki, winogrona, gruszki, jabłka, oraz jeżeli owocują po raz drugi: truskawki, jeżyny, maliny. Do spiżarni na zimę gromadzimy cebulę.
W październiku zbieramy późne odmiany warzyw: kapustę, brokuły, marchew, rzepę, rzodkiewki. Zabieramy z działki wszystkie pomidory, w tym też te niedojrzałe.
W listopadzie do spiżarki powinny trafić: por i kapusta.