Inside Your Life | blog lifestylowy

O Japonii mówi się, że jest to kraj kwitnącej wiśni. Jednak tak naprawdę to kraj kwitnącej hortensji. Trudno w to uwierzyć, ale dżdżysta Japonia to naturalne środowisko dziko rosnących hortensji. Porastają one lasy, łąki i przydomowe ogrody. Ich wielkość dochodzi do 4 metrów wysokości, ale zazwyczaj rosną na wysokość dwóch metrów. Zaczynają kwitnienie w czerwcu, gdy tylko rozpocznie się pora monsunowa.  Kwitną do końca września napełniając różnymi barwami krajobraz. 

Co ciekawe hortensja to kwiat-kameleon. Jego barwa zmienia się w zależności od kwasowości gleby, ale również od pory roku. To krzew ozdobny niemal całoroczny. Cieszy nasze oko, gdy na suchych zeszłorocznych pędach pojawiają się pąki przyszłych kwiatów. Gdy rozwijają się nowe gałązki, a nad nimi pojawiają zielone kwiatostany. Jak już zakwitną pozostają w niezmienionej formie przez całe lato, aby na jesieni zapłonąć złotem i czerwienią. Na zimę kwiaty schną na brązowo, a romantycznej scenografii dodaje im szron i mróz. Tak przez całą zimę zastygną w oczekiwaniu na kolejny rok.

Stolicą hortensji jest Kumano Nachi Taisha. To miejsce pielgrzymek turystów, w którym co roku 14 czerwca odbywa się Festiwal Hortensji. To tu kwitnie stary japoński gatunek hortensji zwany ”hime ajisai”, który ma piękny niebieski kolor, znany jako Meigetsu-in.  To tam krzewy hortensji osiągają wysokość 4 metrów. W centralnym placu Kumano rośnie 2500 krzaków hortensji.

Hortensja należy do rodziny hortensjonowatych. Obejmuje 9 rodzai i 270 gatunków różnych roślin. Są to głównie rośliny krzewiaste. Chociaż pochodzi z Japonii, znana była również w Ameryce Północnej, Środkowej. Również dziko rosnąca hortensja występowała wzdłuż Andów w Ameryce Południowej. Do rodziny hortensjonowatych należy również żylistek i bardzo popularny u nas jaśminowiec.

Na świecie mamy 35 gatunków hortensji. W Polsce najczęściej wyróżniamy hortensję bukietową, krzewiastą, ogrodową i pnącą. W ostatnich latach pojawiły się i inne gatunki: hortensja dębolistna, miękkowłosa, piłkowana. Hitem sezonu jest Oamacha - hortensja herbaciana. To niezwykle barwna odmiana hortensji. Drobne różowe kwiaty i winno-czerwony kolor liści na jesieni nie jest jej jedyną zaletą. Oamacha jest znaną rośliną, którą używano jeszcze w czasach, gdy nie znano cukru. Liście tej hortensji są słodkie i służą do zaparzania herbaty o niezwykłych własnościach leczniczych.

Oprócz tego, że hortensja zdobi nasz ogród przez cały rok, szybko się rozrasta i w większości gatunków doskonale przetrzymuje zimę. Jest odporna na mrozy nawet do -20°C . Niektórzy owijają na zimę hortensję geowłókniną, jednak nie zawsze przynosi to korzystny skutek. Bywa, że owinięta na zimę hortensja łatwo traci pąki kwiatowe, które i tak rzadko przemarzają w zimie.

W Polsce hortensję możemy uprawiać zarówno w gruncie jak i w doniczkach do dekoracji balkonów, tarasów czy mieszkań. Charakterystyczne dla hortensji są okazałe, różnobarwne kwiatostany: białe, zielonkawe, różowe, fioletowe, czerwone oraz niebieskie. Osiągają one w zależności od gatunku od 0,5 do 8 m wysokości. W doniczkach zazwyczaj nie przekraczają 1 metra.

Głównym sekretem w hodowli hortensji jest to czy kwiatostan powstaje na pędach starych, zeszłorocznych, czy na nowych pędach, tegorocznych. To decyduje co do sposobu pielęgnacji hortensji. W pierwszym przypadku nie wolno usuwać starych pędów, bo nie będziemy mieć kwiatów, a roślina będzie przez całe lato chorować. W drugim stare pędy usuwamy. Mogą też być hortensje, w których kwiaty rosną i na starych i na młodych pędach. W takim przypadku lepiej nie usuwajmy samemu starych pędów, jedynie te co same uschną i odpadną na jesieni.

Innym sekretem hortensji jest odpowiednio dobrane stanowisko. Nie może być ono na ciągłej ekspozycji słonecznej, ale również nie w miejscu zacienionym. Brak słońca powoduje, że pąki kwiatowe są mniej liczne i mniejsze.

Hortensję należy podsypać korą sosnową, a w jej towarzystwie najlepiej czują się drzewka iglaste, tuje, wrzosy czy bukszpan. Można też na jesień podłożyć kilka gałązek z igliwiem. 

Hortensję ogrodową sprowadzono do Polski z Japonii i Korei. Jest to najbardziej popularny gatunek z wieloma odmianami. W Japonii osiąga wysokość 4 metrów. W literaturze znajdziemy opinie, że jest to odmiana źle znosząca mrozy. Niektórzy twierdzą, że nie nadaje się do sadzenia w glebie w naszym klimacie, a jedynie do hodowli doniczkowej. Trzeba je zabezpieczać na zimę geowłókniną.

Naszym zdaniem nie wszystkie.

O kolorach hortensji ciężko jest rozmawiać bo jak już wspomnieliśmy wszystko zależy od kwasowości gleby. To nawet powoduje zabawne sytuacje. Pewnego roku znajoma wzięła od nas rozsadę ciekawej kolorystycznie hortensji. U nas była niemal chabrowa. Gdy znajoma zasadziła ją w swoim ogródku zakwitła jej w następnym roku na biało!

Kwiatostan hortensji ogrodowej jest kulisty wypukły. Liście krzewu są eliptycznie jajowate.

Hortensja  ogrodowa kwitnie przez całe lato od czerwca do sierpnia. Kwiaty i liście zmieniają kolorystykę na jesieni. Kwiaty przybierają kolor różowy, a liście czerwienieją.

Zalążki kwiatów powstają na pędach zeszłorocznych (ale również na nowych). Ogrodnicy zalecają jedynie na wiosnę usuwanie pędów przemarzłych i uszkodzonych. My robimy to jedynie jesienią.

Hortensja dębolistna  to krzew który przybył do nas z wschodniej części Ameryki Północnej. Osiąga 1,5 m wysokości, a jego liście wyglądają tak jak liście dębu. Są bardzo dekoracyjne zwłaszcza jesienią, gdy zmieniają swoją barwę, początkowo na czerwony, a potem, na brązowy kolor. Hortensja dębolistna kwitnie nieco później od ogrodowej. Okres kwitnienia rozpoczyna się pod koniec lipca i trwa do września. Najczęściej ma kwiaty białe w kształcie stożka. Kwitnie na starych pędach, które jedynie selekcjonujemy na wiosnę z tych co są uszkodzone lub przemarznięte.

Hortensja bukietowa pochodzi ze wschodniej Azji. Można ją spotkać na wschodzie Chin, Japonii, ale również na mroźnym i śnieżnym Sachalinie. To również wysoki krzew. W Azji osiąga wysokość 4 metrów, ale i u nas dorasta do 2 m. W przeciwieństwie do poprzednich hortensji kwiaty pojawiają się wyłącznie na nowych pędach. Dlatego nie grozi jej przemarznięcie starych pędów w zimie.

Kwitnie późno, w sierpniu i we wrześniu. Są odmiany w formie drzewka. Przykładem może być Grandiflora Hydrangea. Kwiatostan jest duży, zazwyczaj stożkowaty, ale w przypadku Grandiflory kulisty wypukły. Kwiaty są w kolorze białym, który przechodzi z czasem w kolor różowy, a jesienią czerwony. Liście mają kształt jajowaty o ostrych końcach.

Hortensja krzewiasta przypomina nieco hortensję bukietową. Z tą różnicą, że ma cieńsze i bardziej delikatne pędy. Podobnie jak hortensja dębolistna pochodzi ze wschodnich rejonów Stanów Zjednoczonych. Krzew dorasta do wysokości 2 metrów i jest jednym z najbardziej mrozoodpornych gatunków. Dlatego świetnie nadaje się do uprawy w naszym klimacie. Kwitnie od lipca do połowy września. Kwiatostan cechuje olbrzymi rozmiar, o kulistym kształcie i średnicy ok. 20 cm. Kwiaty mają kolor biały o zielonkawym odcieniu. We wrześniu ich barwa zmienia się na różowo. Hortensja krzewiasta ma eliptyczne, duże, jasnozielone liście o ząbkowatych brzegach. Kwiaty tworzą się na nowych pędach. Cięcie pędów na wiosnę.

Hortensja kosmata to jedna z najokazalszych odmian. Pochodzi ze środkowych Chin, gdzie osiąga wielkość do 4 metrów wysokości. Nawet w Polsce dorasta do wysokości 3 metrów. Krzew rozrasta się poprzez system korzeniowy. Dlatego przy wyborze miejsca do uprawy musimy o tym pamiętać.

Roślina tworzy grube i sztywne pędy porośnięte gęstymi, kosmatymi włoskami. Z czasem zmienią się w łuszczącą się korę. Liście są lancetowate ciemnozielone. Hortensja kosmata ma dorodny kulisty kwiatostan o średnicy 30 cm. Kwiaty są w kolorze niebieskim lub fioletowym. Na obrzeżach kwiatostanu rosną białe kwiatki o średnicy 3-5 cm.

Hortensja kosmata kwitnie w okresie sierpnia i września. Ilość kwiatów zależy od odpowiedniego, regularnego nawożenia. Dodatkowo gatunek ten jest bardzo podatny na atak mszyc i innych szkodników roślin. Wymaga ciągłego oprysku. Na zimę roślinę należy odpowiednio zabezpieczyć przed zmarznięciem, gdyż kwiatostan powstaje jedynie na strych pędach.

Największe rozmiary przybiera hortensja pnąca. Jej naturalnym środowiskiem jest Azja wschodnia, gdzie jej pędy sięgają nawet 20 metrów. Również w Polsce dorasta do 8 m wysokości. Hortensja pnąca dobrze znosi niskie temperatury i nie wymaga żadnych zabezpieczeń na zimę. Nie ma też konieczności obcinania pędów. Czepia się podłoża przy pomocy korzeni czepnych. Można nią obsadzać mury, budynki, płoty. Chętnie owija się wokół drzew. Zaletą hortensji pnącej są duże błyszczące zielone liście, które jesienią zmieniają swoją barwę. Kwitnie od czerwca do lipca. Kwiaty są białe o średnicy kwiatostanu 25 cm.  

Chcąc hodować hortensję pnącą należy dobrze zastanowić się nad wyborem stanowiska. Roślina nie lubi słońca, najlepszy dla niej będzie półcień. W przypadku elewacji budynku najlepsza dla hortensji pnącej będzie strona północna lub wschodnia. Po zasadzeniu musimy uzbroić się w cierpliwość, bo pierwsze kwiaty pojawią się dopiero po 4-5 latach. Również na początku przyrost rośliny nie jest zbyt imponujący. W pierwszych latach jest to 0,5 m na rok, potem około 1 m.

Hortensja piłkowana swoim kwiatostanem przypomina hortensję kosmatą. Tak samo na obrzeżach kwiatostanu złożonego z drobnych kwiatków są duże białe kwiaty. Hortensja ta pochodzi terenów górzystych Korei i Japonii. Dobrze znosi niskie temperatury. Lubi słoneczne miejsca. To niski krzew o ząbkowanych liściach. Kwiatostan powstaje na nowych pędach. Wiosenne ciecie starych pędów wpływa korzystnie na obfite kwitnienie.

Gatunki hortensji mają charakter dość umowny. Przez lata ogrodnicy modyfikują rośliny tak aby nadawały się do uprawy w naszym klimacie i by jednocześnie cieszyły oko swoim wyglądem.  Przykładowo drzewko Grandiflora Hydrangea to nie jest jedynie hortensja bukietowa, ale zarazem krzewiasta, która wygląda jak typowe drzewo owocowe, tyle, że kwitnie przez całe lato. Dlatego ciężko jest czasem określić jakiego gatunku jest konkretnie nasza hortensja. 

Zazwyczaj sadząc hortensję w ogrodzie pamiętajmy, że nie jest to kwiatek, ale rozrastający się krzew. W naszym przypadku po kilku latach hortensja zaczęła blokować bramę przesuwną i musieliśmy ją przesadzić.

Hortensję trzeba odpowiednio wyeksponować w ogrodzie, ażeby móc cieszyć się jej urokiem. Najlepiej hortensje wyglądają, gdy rosną w szpalerze, na tle ściany budynku. Mogą to być również stanowiska pojedyncze na trawniku, w formie klombu. Posadzone przy płocie będą z pewnością wzbudzać zachwyt przechodniów.

Stanowisko powinno być niezbyt nasłonecznione i osłonięte od wiatru.

Podłoże do uprawy hortensji powinno być żyzne, próchnicze, o kwaśnym odczynie. Najlepiej podczas sadzenia obsypać krzewy kwaśnym torfem. Gdy o tym zapomnieliśmy lub roślina już rosła, należy ziemię zakwasić specjalnymi nawozami, ściółkowaniem igliwiem i korą. Pamiętajmy by ziemię nawozić nawozami dla roślin kwasolubnych niezawierających wapnia. Nawozimy je do połowy lipca, by mogła przygotować się do zimy.

Hortensję należy nawadniać zwłaszcza w czasie upałów.

Przycinanie hortensji musi być dostosowane do konkretnego gatunku i tego na jakich pędach pojawia się kwiatostan. Jest to sprawa bardzo indywidualna. Często nawet sprzedawca ma z tym problem. Do tego najlepiej dojść metodą corocznej obserwacji. Najczęściej zaleca się przycinanie pędów zeszłorocznych wczesną wiosną, zwłaszcza w przypadku hortensji, u których kwiatostan powstaje na nowych pędach. Z zależności od gatunku miejsce przycinania jest dokładnie określone. Gdy kwiatostan powstaje na strych, zeszłorocznych pędach  na wiosnę usuwamy jedynie pędy uszkodzone, a jesienią te które uschły i są połamane.

Hortensję jest łatwo rozmnożyć. W zależności od pory roku możemy zastosować trzy metody. Wczesną wiosną możemy rozmnażać hortensję przez odkłady. W tym celu przysypujemy ziemią młode pędy na kilka tygodni by puściły własne korzenie. W czerwcu hortensję rozmnażamy poprzez zielone sadzonki z bocznych pędów. Ukorzeniają się one w ciągu 3-4 tygodni w podłożu z mieszaniny torfu i piasku. W sierpniu możemy pozyskać sadzonki korzeniowe.    

  

Konieczność zabezpieczenia hortensji na zimę zależy od tego, jaki jest gatunek konkretnej hortensji. W zależności, gdzie powstaje kwiatostan, na starych (zeszłorocznych) czy na młodych pędach będziemy je zabezpieczać na zimę lub nie. Zazwyczaj jeżeli kwiatostan powstaje na strych pędach powinniśmy je zabezpieczyć przed mrozem. Dotyczy to zwłaszcza hortensji ogrodowej, piłkowanej, dębolistnej i kosmatej. Hortensje te zawiązują pąki kwiatowe latem, na rok przed kwitnieniem. Dlatego musimy je zabezpieczyć na zimę by nie przemarzły. 

Wykonać to możemy owijając krzew geowłókniną, a korzenie zabezpieczamy przed mrozem gałązkami igliwia i korą.