Inside Your Life | blog lifestylowy

Wrzosy zamiast trawnika? Tak!

Najczęściej podstawą ogrodów jest trawnik. Wymaga on jednak ciągłej pielęgnacji. Praktycznie co tydzień musimy go kosić. Może jakąś alternatywą byłoby wrzosowisko? Pachnące, pełne kolorowych kwiatów. Nie wymagające tak wielu zabiegów pielęgnacyjnych co trawnik.

Najlepszym okresem do założenia wrzosowiska jest właśnie wrzesień. Dlatego może warto się zastanowić nad tą uprawą? Dokładny termin sadzenia wrzosów nie jest tak bardzo istotny, bo i tak sadzimy go z doniczek. Wrzosy są więc dobrze ukorzenione, a przy zakładaniu uprawy wszystko zależy od właściwego dostosowania rodzaju wrzosu do podłoża naszego wrzosowiska.

Do dzieła!

Wrzos jest krzewinką porastającą niemal całą Europę i wiele innych kontynentów. Jego odmiany lubią stanowiska wilgotne, bagienne, lasy, a niektóre odmiany - ubogie w wilgoć stepy. Są rośliną zimozieloną. Dorastają do wysokości 60 centymetrów, rekordowe okazy do 2 m. W zależności od wilgotności gleby korzenie są płytkie na glebach wilgotnych, lub głębokie do 1 m na  glebach suchych. 

Liście są igiełkowate, a kwitną od czerwca do września. Wrzosy ciężko jest wyhodować z nasion. Najlepiej sadzić je z rozsad. Wrzos jest rośliną miododajną o różnych kolorach kwiatów. Przez pierwsze lata roślina rozkrzewia się rosnąc wyłącznie do góry (przez 4-6 lat). Dopiero potem krzewinka rozrasta się na boki. Tak rozwija się do 14 roku, po czym zaczyna obumierać w jej środkowej części. Po 25 roku roślina całkowicie ginie. Na obszarach bagiennych wrzosy żyją krócej. Na glebach suchych, w borach dożywają 30-40 lat. W górach nawet do 50 lat. Wrzosy najintensywniej wzrastają wiosną i latem.

W sklepach na stoiskach z wrzosami możemy spotkać wrzośce. Są to bardzo podobne rośliny z tej samej rodziny wrzosowatych. Wrzośce są nieco mniejsze i bardziej ukwiecone. Niestety nie są one tak wytrzymałe na mrozy. Wrzośce są raczej ciepłolubnymi roślinami. Wiele z nich są roślinami jednorocznymi. Dlatego wrzośce zalecamy do hodowli w doniczkach i skrzynkach balkonowych tak aby można je było łatwo schować na zimę.

Kwiaty wrzosów są zazwyczaj białe lub fioletowe. Natomiast wrzośce są najczęściej amarantowe z odcieniem fioletu.

Wrzosy różnią się między sobą wysokością. Mogą to być krzewinki niskie o wysokości do 10 cm, których pędy wręcz kładą się na ziemi (White Lawn). Są też krzewinki wysokie, ponad 40 cm,  wymagające ciągłego przycinania (Longe White). Różnią się też kolorem liści. Mogą mieć różne odcienie zieleni, być srebrnoszare, złote, pomarańczowe. Liście mogą być ponadto gładkie, łuskowate, omszone. Wrzosy różnią się okresem kwitnienia, które rozpoczyna się z początkiem lipca a kończy w październiku (Annemarie). Wrzosy mają też różną budowę kwiatów. Mogą one być pojedyncze lub pełne na całych pędach.

Bez względu na to czy zamierzamy hodować wrzosy w ogrodzie w ziemi, czy w doniczkach musimy starannie zapoznać się z rodzajami wrzosów, wrzośców i jakie warunki są dla nich optymalne. Rodzina wrzosowców jest tak bogata, że możemy niechcący bardzo dobrać do naszej uprawy złe odmiany. Dlatego zalecamy nie zapoznawać się jedynie z kolorem kwiatków. O ile łatwo jest stworzyć odpowiednie warunki dla wrzosów w doniczce to już wrzosowisko w ogrodzie, w gruncie, nawet mała rabata wymaga odpowiedniego dopasowania kwiatów do rodzaju ziemi. Rośliny z rodziny wrzosowatych najlepiej czują się na glebach z odczynem kwaśnym, o pH mieszczącym się w granicach od 3,5 do 4,5 pH. Wrzosy nie będą rosnąć w ziemi zasadowej, wapiennej, ciężkiej, gliniastej i podmokłej. Stanowiska wrzosów nie mogą być zalewane przez wodę, bo rośliny będą chorować i przestaną rosnąć.

Niektóre rodzaje wrzosów dobrze czują się na glebach suchych, piaszczystych, inne preferują środowisko wilgotne, torfowe, zawierające odpowiednie składniki pokarmowe i próchnicę. W ziemi suchej najlepiej czuje się wrzos zwyczajny i wrzosiec krwisty. W ziemi wilgotnej sprawdza się wrzosiec bagienny. Wrzosy lubią stanowiska słoneczne, wrzośce wolą miejsca zacienione. 

Na rozsady nadają się sadzonki 3-4 letnie uzyskane przy pomocy ukorzeniacza, na ziemi torfowej. Kupując wrzosy mamy rozsady w odpowiednio dobranym podłożu. Przesadzając je do doniczek, czy skrzynek balkonowych musimy jedynie dosypać gleby tego samego rodzaju.

Hodowla wrzosów w doniczce wymaga jednak dokładnego zapoznania się z ich wymogami. 

⃕   Po przyniesieniu do domu wrzosy należy przesadzić do doniczek odpowiedniej wielkości. Rośliny nie będą rosły w zbyt małej doniczce. Na początku całkowicie wystarczą doniczki o średnicy 15 centymetrów. Głębokość sadzenia wrzosów powinna być taka sama jaką miały w zakupionych pojemnikach ogrodniczych! Nie mogą być sadzone ani głębiej, ani płycej. Wrzosy najładniej wyglądają w skrzynkach. Skrzynki nie muszą być głębokie, bo wrzosy zazwyczaj mają płytki system korzeniowy. Skrzynki powinny mieć otwory co 10 cm, a na dnie najlepiej wysypać keramzyt by zapewnić roślinom odpowiedni drenaż. Nie polecamy hodowania roślin w osłonkach. Powoduje to ryzyko zbierania się nadmiaru wody i takie osłonki należy regularnie kontrolować.

⃕   Wierzch ziemi w skrzynkach wysypujemy korą sosnową by zmniejszyć parowanie ziemi i utrudnić wyrastanie chwastów. Wrzosy mają specyficzne wymagania co do gleby. Nie nadaje się do hodowli wrzosów ziemia uniwersalna. Wrzosy najlepiej czują się w torfie, lub ziemi do rododendronów.

⃕    Doniczki z wrzosami najlepiej ustawić w miejscu słonecznym, osłoniętym od wiatru. Źle czują się w domu, dlatego najlepiej postawić je na tarasie, balkonie. Stawiamy je na widoku by można było je łatwo obserwować, cieszyć się ich widokiem i zapachem. Na zimę, gdy trzymamy je w mieszkaniu, najlepiej by były w miejscu słonecznym, z dala od grzejników i źródeł ciepła.

Ziemia w której rosną wrzosy powinna być stale wilgotna, dlatego należy podlewać je regularnie, ale z umiarem. Nie może być przesuszona, ani nadmiernie mokra.  

⃕    Woda do podlewania musi być odstana by nie zawierała wapnia. Pamiętajmy, że wapń osadza się na dnie butelek, czy konewki!  Dlatego zlewajmy jedynie wodę z góry i płuczmy to co zostaje na dole!  Podczas podlewania nie wolno moczyć rośliny, gdyż sprzyja to rozwojowi grzybów i innych chorób.

⃕   Wrzosy hodowane w odpowiedniej glebie nie wymagają zasilania. Jedynie latem, w okresie ich intensywnego wzrostu można je jednorazowo zasilić nawozem do rododendronów. Należy to zrobić z wyczuciem, bo wrzosy nie lubią zbytniego nawożenia.

Uprawa wrzosów w ogrodzie - rady praktyczne:

  

Mimo, że wrzosy tak powszechnie występują w przyrodzie, przy ich sadzeniu w ogrodzie musimy uniknąć niepotrzebnych błędów.
 

⏩ Przede wszystkim nasze wrzosowisko musi być suche. Wybierzmy miejsce, gdzie nigdy nie gromadzi się woda, nawet po wiosennych roztopach. Dobierzmy kwiaty w zależności od nasłonecznienia.


⏩ Przygotowując miejsce do sadzenia wrzosów najpierw zdejmujemy darń i warstwę ziemi do 15 cm. W jej miejsce wysypujemy torf. Następnie przekopujemy wrzosową rabatę na głębokość szpadla. W sklepach ogrodniczych dostępne są czasem specjalne podłoża do wrzosów. Wówczas nie musimy już mieszać torfu z normalną ziemią jaką mamy w ogrodzie.


⏩ Wrzosy, czy wrzośce kupujemy w pojemnikach ogrodniczych. Możemy je sadzić do gruntu przez cały sezon, ale najlepiej robić to we wrześniu po okresie ich wzmożonego rozrostu.


⏩ Wrzosy nie lubią być sadzone ciasno. Niektórzy uważają, że kwiaty te najbardziej lubią własne towarzystwo. Dlatego najlepsza odległość między krzewinami to 20-30 cm. To pozwoli po kilku latach uzyskać zamierzony efekt.

⏩ Po posadzeniu wrzosy obficie podlewamy, a następnie ściółkujemy kilkucentymetrową warstwą kory sosnowej. Zapobiega ona wysuszaniu gleby, utrudnia wyrastanie chwastów i wprowadza zjawisko mikoryzy, które chroni roślinę przed przemarzaniem korzeni.

Gdy zauważymy, że nasze wrzosy rosną w towarzystwie grzybów, to będzie najlepszy znak, że dochodzi do zjawiska mikoryzy,  naturalnej szczepionki dla roślin. Zjawisko to jest rodzajem symbiozy między pożytecznymi grzybami, a systemem korzeniowym niektórych roślin. Mikoryza chroni korzenie roślin przed mrozem, aplikuje do gleby odpowiednią kwasowość przyspieszającą rozwój roślin.

Na glebach gliniastych o dużej wilgoci zaleca się wybranie ziemi na głębokość szpadla. Następnie wysypanie warstwy drenażowej keramzytem z zapewnieniem jej odpowiedniej melioracji odprowadzającej nadmiar wody z wrzosowiska. Dopiero na tak przygotowane stanowisko sypiemy torf z ziemią, lub gotowe podłoże do wrzosów. 

Wrzosy podlewamy wyłącznie podczas suszy. Podlewamy deszczówką, lub wodą odstaną, w niewielkich ilościach. Lepiej podlewać często, a w niewielkiej ilości. Wrzosy w ogrodzie zasilamy na wiosnę nawozem wieloskładnikowym, o opóźnionym działaniu (granulat, pałeczki). W kwietniu niektóre wrzosy przycinamy nożycami do żywopłotu. To powoduje, że będą mieć obfite kwiaty i zaczną tworzyć kępy. Przycinamy pędy poniżej wysokości, z której wyrastały kwiaty. Przycinania nie robimy jesienią, gdyż przekwitnięte pędy są dla wrzosów dodatkową ochroną w zimie.

Gdy tylko pojawią się pierwsze przymrozki przykrywamy wrzosowisko na zimę włókniną lub gałązkami świerkowymi. Wrzosy muszą mieć dostęp powietrza by nie zgniły. Wrzosy przykrywamy na zimę, mimo, że są mrozoodporne. Zapobiega to wysychaniu ich wiosną. Słońce wiosną rozbudza roślinę, ale korzenie nie zawsze mogę pobierać wodę z zamarzniętej gleby. To powoduje, że wczesną wiosną wrzosy mogą usychać. 

Jak widać uprawa gruntowa wrzosów nie jest prosta. Dlatego wiele osób woli hodować wrzosy w doniczkach, czy skrzynkach, wystawianych jedynie do ogrodu.

Wrzosowiska mimo swojego piękna wyglądają dość monotonnie. Dlatego zalecane jest sadzenie w ich towarzystwie innych roślin lubiących kwaśne podłoże. W przypadku ziemi suchej będą to takie rośliny jak jałowiec pospolity, macierzanka piaskowa, czy kostrzewa. Natomiast na glebach wilgotnych różaneczniki,  azalie, bażyna czarna. Wśród wrzosowiska dobrze będzie się prezentować zarówno niebieski świerk jak i rośliny liściaste lawenda, czy andromeda. Kolorystyki nadać mogą bordowe berberysy, czy brązowe turzyce. Niektóre kwiaty jak hortensja może zmienić kolor na skutek obcowania z wrzosami. Jej kwiaty robią się wówczas niebieskie, wręcz jasno granatowe.

Po prostu hortensja jest najlepszym czujnikiem do mierzenia kwasowości gleby.